De Generaties & De Feesten
Bij het 10-jarig bestaan van Saarein schreef Lidi Kleijn het volgende artikel over de geschiedenis van dit bijzondere café.
10 jaar Saarein: Van VROUWENcafé naar vrouwenCAFÉ
Deel 4: De Generaties & De Feesten
Diegenen die het café in 1978 zijn begonnen, behoorden tot een zeer hechte groep, waarin men elkaar al jaren kende; turbulente intensieve jaren die het begin vormden van de vrouwenbeweging en een totale ommekeer betekenden in het denken over de maatschappij en de stereotiepe rol van vrouwen daarin. Samen hadden ze 5 jaar daarvoor het vrouwenhuis gekraakt, Paarse september (mee-) gemaakt en Lesbian Nation. Zij waren de bezetters van de Bloemenhovekliniek in mei ’76 en de organisatoren van de eerste homo-demonstraties en vrouwenfestivals.
Door dit gedeelde verleden én door de onderlinge liefdesrelaties waren deze groepsleden dus onverbrekelijk met elkaar verbonden. Vandaar misschien dat Saarein toen vaak een elitair clubje werd genoemd. Nieuwelingen voelden zich al gauw buitengesloten en bekeken en afgewezen door “die kliek aan en achter de bar”. De diepe emoties die konden oplaaien tussen de Saarein-meiden waren voor buitenstaanders niet te vatten. Bovendien was er ook kritiek over de bediening en niet geheel ten onrechte: barvrouwen waren het er immers zelf ook niet over eens of hun dienstbare rol achter de bar wel feministisch verantwoord was.
strip van Peti
Maar de oude groep is er in de loop van de jaren uitgestapt en het collectief werd aangevuld met vrouwen uit een nieuwe generatie en/of uit totaal verschillende richtingen. Elke (nieuwe) barvrouw trok een eigen publiek, zodat de sfeer van dag tot dag sterk kon verschillen. In die tien jaar kreeg Saarein daarom vele etiketten opgeplakt, van heavy S&M-tent tot liederlijk zooitje, van intellectueel tot “Café Sjagerijn”.
De laatste jaren lijkt het veranderd, de sfeer is minder uitgesproken, minder besloten, alles lijkt meer samengevloeid, geëgaliseerd als het ware. Het is alsof het café zelf, de ruimte op zich, de sfeer maakt in plaats van de barvrouwen. Ook worden nieuwe barvrouwen niet meer gerekruteerd uit klanten- dan wel vriendinnenkring maar via open sollicitatie-procedures, waarbij meer gelet wordt op de professionaliteit als horecavrouw.
Henneke Hagen
Maar wellicht komt het ook door de veel gevarieerdere klantenkring, een hele nieuwe generatie is inmiddels opgegroeid en vaste klant geworden. Nu zie je weggelopen minderjarigen en aktievoerende punkies naast promoverende leraressen en feministes-van-het-eerste-uur; dakloze 65-plussers naast carrière-vrouwen; dichteressen en muzikantes naast scholieren en studentes, gestoorden naast aangepasten, werkeloze vrijwilligers-werkers naast vrijwillig werkelozen. Er zijn dus veel verschillende soorten vrouwen en meisjes te bezichtigen in Saarein.
De Feesten
De eerste 5 jaar werd er van alles georganiseerd in het café: moeder-dochter-dagen, een poezie-avond, een smartlappen-dag en vooral veel uitbundige verkleedpartijen. Zoals de “Wild-West-Party” (1-3-’81) ter gelegenheid van de presentatie van het foto/stripboekje “Calla & Lucy Go West” van Loesje Raymakers en Carla Schrama. Saarein als saloon met cowboys en showgirls en balen hooi, zelfs een echt paard! En het “Bal-Masqué” (6-3-’82) waarvan ik me eigenlijk alleen nog herinner dat Henneke en ik de hele avond hebben gewerkt in korte lederhosen met een pijldoorschoten appeltje op ons hoofd en Tinie als Wilhelm Tell in groen jagerskostuum plus imposante rooie snor. En een “Butch-Femme-Party” ter gelegenheid van de vierde verjaardag, waar je de eeuwige (spijker)broeken vervangen zag door naadkous-benen en verrassende jurken.
Het “Late-Halloween-feest” (5-11-’83), waarbij je door de kelder binnen moest komen, die omgetoverd was tot een geheimzinnig spookdoolhof met lichtgevende pompoenen en skeletten en griezelige geluiden en draden in de duisternis, en dan, eindelijk boven aangeland werd je ontvangen door een menigte Dracula’s, monsters en moordenaars.
Het “Lompenbal” (16-11-’84) was volgens mij de laatste in deze reeks gekostumeerde feesten, de (economische) crisis had toen al toegeslagen en de belangstelling voor deze verkleedpartij was gering.
In plaats van de arbeidsintensieve thema-feesten organiseren we nu meer optredens van vrouwelijke artiesten. Onze behoefte aan gekostumeerde festijnen leven we nu uit bij het afscheid van een collectieflid.
Saarein 1988
We mogen er trots op zijn dat we nog steeds bestaan, dat we met de tijd mee veranderd zijn en dat ook zullen blijven doen.
Zodat we nu op het punt staan om ons TIENJARIG bestaan te vieren.
Tien veelbewogen jaren waarin Saarein van een VROUWENcafé gegroeid is tot een vrouwenCAFÉ.
Een bijzonder café en dat is het!
Groepsportret door Loesje Raymakers, v.l.n.r.: Mieke J., Muriel/Greet, Maria, Hennie, Pattie, Carol, Truus, Olive, Sidon + Tino, Cal. Jane, Sax, Lido, Truusje, Alice in Dixie, Sjuul
