In het Amsterdamse Vrouwenhuis ontstonden diverse vrouwenbands.
Het lesbisch feminisme werd begeleid door zoete klanken en opzwepende ritmes. Vele vrouwenbands zagen het voetlicht. Een stuk van Dia Huizinga uit de Lesbo Encyclopedie:
The Periods van links naar rechts: Henriet, Elly Jansen, Meggie van Keeken en Floor
Onder invloed van het feminisme, waarin vrouwen zich bewust werden van hun kracht en hun mogelijkheden, en de punkgedachte ‘Do It Yourself’ gaat midden jaren zeventig een viertal jonge lesbiënnes op de donderdagavonden in het Amsterdamse Vrouwenhuis muziek maken. Met een oude, kapotte, roze geschilderde piano, een klein versterkertje met twee ingangen voor bas en zang en een tas vol percussie-instrumenten maken ze zoveel lawaai dat uit heel Nederland en soms een ver buitenland anderen mee komen doen. De Donderdagavond-jamsessie is geboren.
Het kunnen spelen is niet belangrijk, wat telt is de wil het te proberen. Suzanne Dechert, die op dat moment bezig is met het organiseren van het eerste Internationale Vrouwenfestival in de Melkweg, komt een kijkje nemen en nodigt de vier initiatiefneemsters uit in het voorprogramma te spelen van een gelegenheidsformatie rond Rosa King, met gevestigde namen als Henny Vonk op bas en Truus Engels op drums.
Nu worden er naast het jammen ook songs ingestudeerd, de dames noemen zich naar de sofa in de barruimte, en er ontstaat een repertoire met zelfgeschreven liedjes van zangeres Meggie, songs van Melanie, the Doors, Bob Dylan en Loudon Wainright III (vader van Rufus Wainright).
Op een avond begint de Sofaband aan I am the way; een spottend en cynisch lied dat erg leuk en gevat wordt gevonden: “I was standing down in Jerusalem Town one day (4x) singing… I am the way …I can walk on the water and I can raise the dead (4x) it’s easy…. I’m the way Don’t tell nobody but I kissed Magdalene (4x) right on the mouth I said Mary it’s okay I’m the way.”
Bij het laatste couplet: Every girl of God gets a little hard luck sometimes stapt een heilsoldate binnen. Een korte stilte, waarna iedereen invalt: Every girl of God gets a little hard luck sometimes. De heilsoldate maakt rechtsomkeert.
Twee jaar lang is het Amsterdamse Vrouwenhuis het centrum voor lesbische improvisatiemuziekin Nederland. Tot op een slechte donderdagavond in mei 1978 een klein groepje, van hun eigen rechtschapenheid overtuigde vrouwen, er met de Zwarte Plastic Aktie een eind aan maakt. De actievoerende vrouwen (ook lesbiënnes) hebben van het Vrouwenhuis een bijkans onneembare vesting gemaakt. Achter de voordeur versperren dikke lagen zwart landbouwplastic de ingang. De muzikantes scheuren zich een weg naar binnen.
Daar is het donker. Het licht doet het niet. Dankzij een zaklantaarn in de lawaaitas is de oorzaak snel gevonden en de oplossing ook. Losgedraaide stoppen in de stoppenkast. De voorraadkamer lijkt geplunderd en gehavend en de drank is weg. Op de met een hangslot afgesloten deur naar de bar hangt een brief met een rijmpje:
“Vrouwen die van vrouwen houden
kunnen vrouwenhuizen bouwen,
vrouwen die slechts consumeren
kunnen beter naar de heren”
(wat later wordt veranderd in:”kunnen beter ommekeren”)
Iedereen wordt opgeroepen zaterdag naar de buitengewone huisgroepenvergadering te komen. Het moet afgelopen zijn met dit CONSUMPTIEFEMINISME! Op de drukbezochte vergadering breekt het op dat moment zeer bekende lesbopaar Annemarie Grewel en Nelly Frijda een lans voor de vrijheid zich op een artistieke wijze te uiten. Het lesbisch-feminisme is meer dan vergaderen, boeken publiceren en protesteren. Lesbokunst en cultuur zijn zeker zo belangrijk. Helaas, hun pleidooi baat niet.
Gesteund door de Wet op de Geluidshinder uit het Burgerlijk Wetboek wordt geëist dat de muziek om tien uur ophoudt, een tijd waarop meestal begonnen wordt. Op het protest van de meerderheid van de aanwezigen wordt ingegaan. De muzikanten krijgen het royale aanbod de Donderdagavond-jamsessies te verplaatsen naar het onverwarmde huisje zonder ramen in de tuin. In de verwarring lijkt het redelijk. Er wordt een tijdlang hard gewerkt aan isolatie, maar de vrolijke vrijheid is weg en de Donderdagavond-jamsessies houden op te bestaan.
De muzikantes trekken de wijde wereld in. Marianne Stel begint in het Buitenvelderts Ontspannings Centrum jamsessies voor vrouwen, waar vooral veel lesbo’s op afkomen. Er heeft zich een verandering voltrokken. Het is niet meer voldoende om te willen spelen, van de muzikantes wordt nu verwacht dat ze hun instrument beheersen. De sessies worden verplaatst naar de Maloe Melo, een reguliere club die zich profileert als Home of the Blues. Bekende namen uit de lesbomuziekscene Toiny Tune, Helga Salomons en Regina Smit leren daar samen te spelen en hebben succes met bandjes als Toiletti & The Twins en Vendetta.
Frequente muzikale bezoeksters van de Donderdagavond-jamsessies waren: Eva Bouman -Vliegende Grapefruit, Herbie White, Spiderwoman Theatergroup en The Ladies of Swing, Marianne Stel – Sofa Band, Rosa King, Blues Bianco, Drieklankpoëzie, Girls wanna have Fun, Meggie van Keeken – Sofa Band, Hans Dulfer, Annettje Dia Huizinga – Drieklankpoëzie, Claude Lavigne – Sofa Band, Bitchband Nr 1, Jeanet van Sijll – Miami Beach Girls, Pebbles Willekes – MotorBoat, Girls Wanna Have Fun, Angela Poort – No Song Kut Kotz, Hawaii Gang, Desiree van Dijk – Sofa Band, Drieklankpoëzie, Ames (Arina Moet Even Stemmen), Saskia Laroo.
Idiotsavant Met: Annie Toone, Lottie Marsau en Martine Rijks
(foto Hans van den Boogaard)
Klik op het plaatje voor muziek van Idiotsavant, met een filmpje uit 2011, gemaakt door Anderson Toone
Plaatje van de Sofaband
Jeannetje van Sijll, Annie Toone en Marianne Stel in de Melkweg, maart 1982
Ilva (zangeres Nixe) en Martine Rijks (violiste Idiotsavant)
Vendetta: Joke, Dorelies Kraakman, Annelie, Helga, Daniëlle de Baat, Angèle van Hanswijk, Rita Meijer
(foto: Muriel Agsteribbe)
De Sofaband
Lesley Woods en Adèle Bertei, Melkweg maart 1982
Drieklankpoëzie Annettje Dia Huizinga, Marianne Stel en Dees van Dijk
Meggie van Keeken, gitariste van Ritz
Rosa King, met achter haar de Ladies Horn Section (van links naar rechts: Akkie Haak, Cora Hollema, Candy Dulfer, Saskia Laroo, Carolien Schönfeld) foto: Hans van den Bogaard
Vrouwendistributiebedrijf Borstplaat, links: Toiny foto: Muriel Agsteribbe
Het Amsterdamse platendistributie Borstplaat werd in 1979 opgezet door de Amerikaanse Carol Bloom en in maart 1982 overgenomen door een Amsterdams vrouwencollectief.
Klik op het plaatje om het artikel te lezen
Trevira 2000: vlnr: Esther Hageman, Betty Raatgever, Ursula Wagner, Joyce van der Smitte en Sita Suku
Eyeliner: Marian Zult, Joyce, Betty Raatgever, Debby, Annebel
Hairy Legs was een ander bandje van Elly Jansen.
Wie weet wie de overige bandleden waren?