Mijn moeder & Majoor Bosshardt (en andere coming-out verhalen)
Deze conversatie verscheen op het inmiddels ter ziele gegane Forum van deze site, tussen 2007 en 2009:
Marja:
Acht jaar lang had mijn moeder het verschrikkelijk moeilijk met mijn lesbisch zijn. We hadden gigantische ruzies. Na die acht jaar sloeg ze radicaal om.
Ze ging mee naar een moederavond bij het COC. Ze las een gedicht voor: “Mijn dochter is homofiel en dat sneed me in mijn ziel…” Ik verstopte me onder de discotafel.
Toch was ik trots op haar. We aten met vier andere vrouwen met hun moeders en het werd een levendig gesprek.
Er werd ook nog gedanst. Een kleine oudere vrouw vroeg mijn moeder te dans… ik keek haar angstig aan… wat zou ze doen.. Maar ma stond op, knikte me triomfantelijk toe (jij niet en ik wel) en zwierde weg. Ze hebben staan vechten om wie de leiding nam. Die laat mijn moeder zich niet graag afnemen.
Een aantal jaren geleden stond in alle kranten dat het leger des Heils geen homo’s aannam. Dat pikte ma niet. Ze schreef een boze brief aan majoor Bosshardt. Die kwam op de koffie. Uren hebben ze gepraat.
Uiteindelijk heeft ma het hoedje van majoor Bosshardt op haar hoofd gezet. De majoor vroeg aan het eind van het gesprek of ze samen zouden bidden. Ma zei dat ze het hele gesprek al een gebed vond.
Daar was de majoor het mee eens. Zoenend (in het nette) zijn ze uit elkaar gegaan.
Laatst zei ma: “zeg Mar, toen ik in het COC werkte…” Ik was even van slag. “U??? Ik werkte daar toch?” “Nee hoor, ik heb daar ook gewerkt”
Die ene avond moet haar jaren geleken hebben.
—
Bert:
Wat een prachtig verhaal!
Wat vaak wordt vergeten is dat de familie van lesbiennes, en met name de ouders, ook een coming out doormaken. Dat was toen zo, maar ook nu nog. Acht jaar is wel een lange worstelperiode. En dan die radicale omslag!!
Mijn moeder heeft het niet meer mogen meemaken.
Met mijn vader kreeg ik er op een avond in Sicilië knallende ruzie over toen hij zei dat hij het “ziek” vond. Hij was, geloof ik, nog behept met het beeld uit de jaren vijftig van de homoseksuele mens als psychriatisch geval. Vooral het feit dat ik dus (…) geen kinderen zou maken, zat hem dwars.
Bij die ene ruzie is het gebleven, al snel daarna vroeg hij me hoe het ging met de vrouwen in Amsterdam.
COMING OUT verhalen zijn een dankbaar onderwerp en iedereen heeft er een. En wie nooit uit de kast is gekomen, met name voor zijn ouders, is nooit echt zichzelf geworden.
—
Peti:
Ja, de reactie van ouders op het coming-out proces heeft zo z’n eigen onnavolgbare logica.
Toen mijn schoonvader hoorde dat ik zijn zoon verlaten had voor een vrouw had hij net de film ‘Manhattan’ gezien. ‘In de film verlaat Meril Streep Woody Allen ook voor een vrouw,’ was zijn reactie op het nieuws.
Zo gaf hij alles en iedereen een plaats in de culturele context van die tijd.
Mijn moeder echter herkende in mij haar minnaar, mijn vader, de trouweloze schuinsmarcheerder: ‘Jij gaat haar hart toch ook niet breken?’
—
Lidi:
Mijn moeder zei alleen maar: Kind, zul je niet ontzettend eenzaam worden?
Maar toen ik zei dat ik veel goeie vriendinnen had, die ik nooit zou verliezen en dat ik met alles bij ze aan kon komen; en ze ook zag dat dat zo was, had ze er vrede mee.
Een gezin kan veel eenzamer zijn.
—
Bert:
En hoe reageerde je vader dan?
Het valt me op in de verhalen, ook van Marja en Peti, dat hun eigen vader niet reageerde, of althans zij maken er geen melding van…. ‘Schoonouders’ waren ook een bron van vermaak.
Ik herinner me de dag dat ik met mijn vriendin bij haar moeder in Nijmegen kwam en voor het eerst zou blijven slapen. De moeder wist toen ‘hoe laat het was’. Ik weet niet meer precies waardoor het kwam, maar ze maakte een opmerking waardoor ik rechtsomkeer de deur uitliep, de auto instapte en wegreed.
Maar zo gemakkelijk ging dat niet….toen ik de oprit afdraaide en de Hatertseweg op wilde rijden, stond ze daar pontificaal midden tussen het razende verkeer, met de armen en benen wijd, als een kordate politieagent.
Zij dirigeerde mij terug de oprit op, en zo geschiedde het dat ik voor het eerst in ‘het ouderlijke huis’ sliep in één bed uiteraard!
—
Lidi:
Mijn vader zei nooit zoveel; alles ging via mijn moeder.
—
Marja:
Ach jee… ben ik mijn vader vergeten. Hij werd ’s avond ingelicht door mijn moeder al schreeuwend en tierend: “Jouw dochter is van de verkeerde kant!!!” In dit soort gevallen ben ik altijd mijn vaders dochter. Sinds ik dingen doe die haar goedkeuring kunnen wegdragen, kom ik zeer nadrukkelijk uit haar buik.
Pa zei de gouden woorden: “Als je maar gelukkig bent” Daarna zei hij: “Ik heb het altijd wel gedacht, je knoopt je jas altijd zo vreemd vast”. Jarenlang heb ik opgelet hoe ik dat nou deed en niets bijzonders valt me op.
Het is sowieso een wonder dat ik in de vrouwenbeweging terecht kwam. Eigenlijk zou ik in een mannenbevrijdingsbeweging moeten zijn gegaan. Bij ons waren de vrouwen in de familie duidelijk dominant en hadden het voor het zeggen. De mannen zeiden niet veel. Sommigen rochelden alleen wat. Mijn vader zei sporadisch iets en heel af en toe een grapje. Iedereen keek dan verschrikt op en dan zeiden de vrouwen vertederd: ”Ach, de schat, hij maakt een grapje.”
De vrouwen waren en zijn zeer opvallende verschijningen. De haren pikzwart en flink hoog opgestoken. Veel praten en flink luid. Ook veel lachen. Ma heeft het voor het zeggen. Pa doet angstig wat hij moet doen.
Dus totaal het omgekeerde van waar ik voor heb gestreden. Ma hoeft maar te wijzen en hij vliegt.
De laatste jaren heb ik meer contact met hem.
Nog een leuke over een Franse “schoonvader” van een ex.
Mijn vriendin vertelde waar ik bij zat dat we een relatie hadden. Ze vertelde het weinig subtiel, naar wat ik kon opvangen. Mijn Frans was niet jedat.
En haar vader bleef de hond aaien. Hij reageerde niet en bleef maar zeggen:
Beau chien, beau chien…
Daar is het verder bij gebleven.
—
Marja:
Wat een enig verhaal van die schoonmoeder, Bert.
En Lido… herkenning!!
Ik kwam ooit bij een therapeute. Tijdens het intake gesprek toen het duidelijk werd dat ik lesbisch was zei ze met een automatisme van hier tot gunder: “lesbisch? ooh, dat is dan duidelijk dan was je moeder dominant”.
Ik ben meteen weggegaan.
P.s. het is goed met me gekomen hoor…
—
Sofa fan:
Mijn moeder reageerde net zoals de moeder van mijn dierbare vriendin Lido ~ als je maar niet eenzaam wordt
Mijn vader zei: mij maakt het niet uit, je bent mijn dochter. Ik had eigenlijk het vermoeden dat hij blij was dat ik niet van mannen hield, hij vond de meeste mannen ook niets.
Mijn moeder had het er wel moeilijk mee maar ze trok ook fel van leer tegen het Leger des Heils en weigerde ooit nog een Strijdkreet te kopen.
—
Pebbles:
Mijn moeder vondt op een dag mijn dagboek geopend op mijn bureau. Althans… dat was haar versie van die gebeurtenis, ik had het nl op slot onder mijn kussen en aan het slotje te zien, had mijn moeder het niet al te zachtzinnig opengebroken. In dat dagboek stonden lange verhalen over mijn crush op leraressen, klasgenootjes… verwarring, alle zaken die een puber bezighouden… Ze dwong me zo ongeveer om toe te geven dat ik ‘van de verkeerde kant’ was, en toen dat hoge woord eruit kwam werd ik, via de huisarts, naar een psycholoog gestuurd. Ik was 14 jaar oud.
Die psycholoog was een zeer aantrekkelijke dame ergens in de 30 en ik was op slag verliefd natuurlijk. Ze vertelde me dat er niets met me aan de hand was en dat eigenlijk mijn moeder eens langs moest komen. Ook was zij degene die me vertelde over vrouwenhuizen en ontmoetingsplekken voor lesbo’s! Ik mocht langskomen zo lang ik wilde praten, en dat heb ik nog een aantal weken gedaan. Wat ben ik blij dat ik niet een of andere stoffige ouwe zak als therapeut had. Brrrrr… moet er niet aan denken.
Beetje hetzelfde verhaal als Marja als het op mijn vader aankomt. Mijn moeder belde hem op met de mededeling dat zijn dochter een pot was, en dat het kwam omdat ik geen vader figuur thuis had (gescheiden ouders). Mijn vader had een paar maanden nodig om aan het idee te wennen, maar ging me later meer en meer als een van de boys beschouwen. Hij kon met mij vrijuit praten over zijn vriendinnen en de vrouwen in zijn leven. (soms fijn en soms erg genant voor mij… too much information!)
Ma is later geheel bijgedraaid gelukkig. Eind goed – al goed.
—
Karin:
Op verzoek van NOS Radio vertelde ik in het programma UIT DE KAST (Homonos), in 1988 waarschijnlijk, deze story:
Het was in de winter van 1972 dat ik voor het eerst – als een donderslag bij heldere hemel – verliefd werd op een vrouw. Ik was inmiddels zevenentwintig, woonde nog niet zo lang in Amsterdam, had mijn eerste opdrachten te pakken en begon me al zo’n beetje een echte vrouw van de wereld te voelen. Het was kerstavond.
Mijn hele, grote, warme familie was bijeengestroomd uit alle hoeken en gaten van de wereld om in ons oude roze huis aan de IJssel het traditionele feest te vieren. Dat bestond bij ons thuis voornamelijk uit veel eten en drinken aan een grote ronde tafel met koperen kandelaars, fonkelende karaffen en dampende schalen.
Ze zat naast me. Ze was een Amerikaanse, lang, languissant, lonesome en bloedstollend mooi.
De stemming aan tafel was erotisch. Iedereen deed zijn best om deze aangevlogen gast voor te gaan en in te wijden in de rituelen van het feest en in die van de familie. En terwijl de gesprekken aan tafel steeds vuriger en luidruchtiger werden, en mijn broers steeds groter en indrukwekkender, leek het mij alsof ik, samen met haar, steeds verder wegzonk in een cocon van woordloze hartstocht. Ik voelde in en vooral uit mij zo’n verlangen groeien, zo’n tot dan toe ongekend, intens, geheim en verlegen makend verlangen! Ik was verliefd!
Ik kan mij niet herinneren dat wij één woord met elkaar gesproken hebben. Tijdens dat delirische diner was ons contact chemisch. Later, daarna, was ik niet bij machte haar aan te raken, iets tegen haar te zeggen. Ik was te verlegen, en te veel in verwarring om zelfs maar bij haar in de buurt te komen. Ik herinner me nog een wandeling langs de rivier waarbij zij gedragen werd door de vrolijke energie van mijn broers, en ik daar doodongelukkig achteraan liep, vervuld van machteloze begeerte.
Ik heb haar nooit meer teruggezien. Maar zij heeft het vuur aangestoken.
Toen ik terugkeerde in Amsterdam, werd ik ziek. Ik lag een maand met een of andere onduidelijke aandoening in bed. Tijd genoeg om na te denken, en toen begon ik me te realiseren wat er eigenlijk met me aan de hand was. Het was alsof een legpuzzle eindelijk in elkaar viel. En terwijl ik mijn leven overdacht, begreep ik dat ik altijd al verliefd was, op de juffrouw, de dienstmeisjes, de vriendinnen van mijn broers en later op de academie op mijn eigen vriendinnen…. maar ik had het nooit die naam kunnen geven. Ik had het geëlimineerd, ook het verlangen, onbewust.
Maar nu, nu de ruimte ervoor was vrijgemaakt, stroomde ik vol. Het voelde zo fantastisch, zo vitaal.
Ik begon toen pas van mezelf te houden. Ik kocht een geel jasje en las niet langer de jagersverhalen van Toergenjev vanuit het venster, ik ging zelf op jacht! Niet dat ik erg veel succes had, integendeel, maar ik raakte in harmonie met mezelf, en dat was ik euigenlijk tot dan toe niet geweest.
Ik had mijn eigen motor gestart, en dat bracht het grootste geluk teweeg. Ik werd sterk en mooi. De liefdes kwamen later, overrompelend, verrukkelijk, groots en meeslepend.
Maureen zou toch nog eens moeten weten wat zij ontketend heeft!
—
Marja:
Moet ’t toch effe kwijt…
In juni is mijn moeder gestorven. We hebben mooi afscheid genomen al kon ze niet praten door de beademingsbuis.
Niet lang daarna vroeg een vrouw me of ze me een reading mocht geven. Nieuwsgierig als ik ben wilde ik wel. Dacht dat het over mijn lichaam zou gaan.
Nee hoor… mijn moeder stond te trappelen om met me te praten.
Ze heeft ongelooflijke zaken doorgegeven die niemand kon weten en ik soms ook niet. Mijn vader heeft ze bevestigd. Deze Char in het kwadraat meldde me ook dat mijn moeder me haar excuses aanbiedt hoe ze tegen me heeft gedaan toen ik haar vertelde dat ik van vrouwen hield.
Ze ziet nu (hierboven) dat alle soorten liefde mogelijk zijn en dat onze zielen androgyn zijn.
Mijn hart sloeg tien tellen over…
Toen ik net las wat ik ongeveer twee jaar geleden hier had geschreven, moest ik toch even de boel updaten.