Van kraakplannen, ruzie tot seksistische puzzeltocht.
Op de Herengracht 95 bevond zich het Vrouwenhuis, bolwerk van feministisch activiteiten. Alhier enige historische informatie:
* Stukje voorgeschiedenis: kraakplannen
* RUZIE
* Artikel in Vrij Nederland
* Huuropzegging
* Seksistische puzzeltocht
* Vrouwenhuis 15 jaar!
Stukje voorgeschiedenis: kraakplannen
Eerste kraakpoging vrouwenhuis Amsterdam (mei ’73)
Het was allang duidelijk dat we een Vrouwenhuis nodig hadden in Amsterdam. In het wekelijks vrouwencafé kon je wel een avond praten en drinken, maar dat was het. Geen ruimte voor bijeenkomsten en zeker niet voor actievoeren. Laat staan dat er een plek was, alleen voor vrouwen, waar we onze eigen cultuur konden ontwikkelen. Er waren in andere landen al voorbeelden van Vrouwenhuizen, dus nu moest er een in Amsterdam komen. De gemeente: deed niks. Huren? Geen geld. Kopen? Hahaha… Dus zouden we, geheel in stijl van de tijd, een pand gaan kraken. De werkgroep Vrouwenhuis i.o. trof de voorbereidingen.
Natuurlijk ging ik mee om Vrouwenhuis Amsterdam te kraken, ergens in mei 1973. Als overtuigd feministe deed je dat – en het was een mooie manier om je solidariteit te laten blijken en erbij te horen. Eerlijk gezegd vond ik het doodeng. Stel dat we opgepakt werden… Heel anders dan sommige vrouwen die ervaring hadden in het kraakcircuit en die de klus aanpakten alsof het hun dagelijks werk was.
We hadden op het kraakspreekuur het adres gekregen van een groot pand, ik meen op een van de grachten. Stond al een tijd leeg. We kwamen er ’s avond laat aan met zo’n tien vrouwen. Inderdaad, groot herenhuis. Daar kon je heel wat vrouwen in kwijt.
De voordeur van het pand was zover ik mij herinner dichtgetimmerd. Dus kwam er een ladder aan te pas die we meegenomen hadden. Op eenhoog was plotseling een raam open, een breekijzer denk ik. Zo, we konden binnen. De initiatiefneemsters klommen de ladder op. Al snel verscheen een hoofd naar buiten. Teleurgesteld. “Alles is platgeslagen”. We geloofden het niet en klommen zelf naar binnen. “Voorzichtig, de vloer is er half uit”. En inderdaad, de puinhoop binnen was schrikbarend. Met zaklantaarns zagen we dat alles kort en klein geslagen was: wastafels, toiletten, muren. Vloeren half verwijderd, kale verlichtingsdraden. Alles rook muf en voelde klam. Typisch de aktie van een huiseigenaar die niet wilde dat zijn pand gekraakt werd. We vertrokken, teleurgesteld en wat triest weer via de ladder. Eigenlijk was ik wel opgelucht. In elk geval vanavond hoefden we geen pand te bezetten.
De suggestie om nog een pand te bezien werd –gelukkig- door de meerderheid afgewezen. We gingen aan de borrel en naar huis.
Een paar dagen later hoorde ik dat de vorige avond het pand Nieuwe Herengracht 95, een gigantische oude ambachtsschool, was gekraakt als Vrouwenhuis. (4 juni 1973). Ons eigen huis, alleen voor vrouwen toegankelijk. Diezelfde dag nog was ik er.
Ik heb er heel veel tijd doorgebracht, maar aan het kraken heb ik niet meegedaan.Dat verhaal kan ik dus niet vertellen.
Maar wel het verhaal van de eerste, mislukte kraakpoging…
Francis van Soest
(Het hele archief van Francis van Soest is ondergebracht bij ATRIA https://www.atria.nl/nl)
RUZIE
In 1974 kwam er ruzie. Deze centreerde zich rond de persoon van Stephanie de Voogd, die met Purperen Mien/Paarse September ook aanwezig was in het Vrouwenhuis. Kennelijk wat ál te aanwezig volgens sommige vrouwen. Een en ander leidde tot irritaties en woede-uitbarstingen, bij sommige zelfs tot nachtmerries, die geheel conform de norm van openheid en transparantie werden gedocumenteerd en genotuleerd.
Allereerst was er een Open Brief aan Stephanie de Voogd (en aan diegenen, die haar optreden ondersteunen), die onder de vrouwen in het Vrouwenhuis werd verspreid:
Dit riep om een reactie. Woorden als “onsolidair” en “onderdrukkerspositie” waren gevallen. Die werden beantwoord met “immoreel en gewelddadig”, zoals in onderstaande antwoordbrief te lezen is…
De ruzie raakte aan allerlei onderwerpen: hoe gaan we met elkaar om in het Vrouwenhuis? Wie mag er hoe het woord voeren? Wat betekent solidariteit? Zijn lesbische vrouwen “geëmancipeerder” dan heteroseksuele? Genoeg stof tot discussie dus.
Een vergadering werd belegd waarin de onlustgevoelens werden besproken. Nu viel het woord “fascisties” en “Stepje” krijgt weer het woord, ook over de manier waaróp zij het woord voert. De avond eindigt in een heftig geëmotioneerde discussie over homo-hetero, en wat een politieke keuze dat is. De notuliste schrijft: “Dit heb ik niet genotuleerd omdat ik er te emotioneel bij betrokken was.”
Een ander onderwerp was: hoe gaan we als vrouwen om met conflicten binnen de vrouwenbeweging? Hoe ver reiken de grenzen van onze tolerantie? Oud-Purperen Mien-lid Francis legde in een artikel de vinger op de zere plek van het Altijd-Maar-Aardig-Willen-Blijven. En haalt vervolgens de geschiedenis van de ruzie aan, die al jaren daarvoor, in 1971 begon…:
Artikel Vrij Nederland
In Vrij Nederland stond het volgende artikel over het Vrouwenhuis:
(klik op het plaatje om de grote versie te lezen)
Huuropzegging
Eenmaal werd het Vrouwenhuis bedreigd met huuropzegging.
Wie weet van wanneer onderstaande brief dateert?
1974? 1985?
Seksistische puzzeltocht
Op zaterdag 23 november 1974 vond er een ludieke “seksistische puzzeltocht” plaats langs enkele trekpleisters in de Amserdamse binnenstad.
Vraag 5: “Wat is het meest seksistische boek in de etalage van de Universiteitsboekhandel?”
Vraag 10: “Kun je alle gereedschappen in de etalage van de seksshop benoemen?”
Vrouwenhuis 15 jaar!
Bij het 15-jarig bestaan van het Vrouwenhuis werd een groot Feest gegeven!
Hieronder het programma:
(klik op het plaatje om de grote versie te lezen)
